OKB Nedenleri ve Etkileri

Maudsley Obsesif-Kompulsif Bozukluk Ölçeği

Maudsley Obsesif-Kompulsif Bozukluk Belirtileri Ölçeği (Maudsley Obsessive-Compulsive Inventory, MOCI), obsesif-kompulsif bozukluk (OKB) semptomlarını değerlendirmek için kullanılan bir ölçektir. OKB, tekrarlayan düşünceler (obsesyonlar) ve bu düşünceleri kontrol etme veya tekrarlayan davranışlar (kompulsiyonlar) ile karakterize edilen bir psikiyatrik bozukluktur. Maudsley Obsesif-Kompulsif Bozukluk Belirtileri Ölçeği, OKB semptomlarını belirlemek ve değerlendirmek amacıyla geliştirilmiştir. Bu ölçek Hodgson ve Rachman (1977) tarafından geliştirilmiş, ülkemizde geçerliği Erol ve Savaşır (1988) tarafından yapılmıştır. Ölçek, kişinin OKB semptomları hakkında sorular içerir ve bu semptomların yaygınlığını, şiddetini ve etkilerini değerlendirir. Maudsley Obsesif-Kompulsif Bozukluk Belirtileri Ölçeği'nin 37 sorudan oluşmaktadır ve yaklaşık 16 dakika sürmektedir.

MOCI, OKB semptomlarını değerlendirmek için kullanıldığında kişilere şunları sağlar:

-Obsesyonların Yaygınlığı ve Şiddeti: Ölçek, kişinin obsesyonlarının ne kadar sık ve yoğun olduğunu değerlendirir. Obsesyonlar kişinin düşünce ve endişe düzeyine odaklanmaktadır.

-Kompulsiyonların Yaygınlığı ve Şiddeti: MOCI, kişinin kompulsiyonlarının ne kadar sık ve yoğun olduğunu değerlendirir. Kompulsiyonlar kişinin davranışlarını ve tekrarlayan eylemlerini hedef almaktadır.

-OKB Semptomlarının Etkisi: Ölçek, OKB semptomlarının kişinin günlük yaşamını, işlevselliğini ve yaşam kalitesini nasıl etkilediğini değerlendirir.

Maudsley Obsesif-Kompulsif Bozukluk Belirtileri Ölçeği, klinik değerlendirme, OKB tanısı ve tedavi sonuçlarını izleme süreçlerinde yaygın olarak kullanılan bir araçtır. Özellikle psikoterapi ve farmakoterapi gibi tedavi seçeneklerinin etkinliğini değerlendirmek için önemli bir rol oynar. Bu ölçek, OKB'nin semptom şiddetini ve seyrini belirlemek için kullanılan önemli bir değerlendirme aracıdır. Ancak kesin olarak tanı koymamaktadır. Tanı koyulması için alanda çalışan sağlık uzmanına başvurmanız gerekmektedir.

OKB BELİRTİLERİ

Obsesif-Kompulsif Bozukluk (OKB), tekrarlayan obsesyonlar ve kompulsiyonlar olarak adlandırılan iki temel semptom grubuyla karakterizedir. Bu semptomlar, kişinin günlük yaşamını olumsuz etkileyebilir ve sık sık kaygıya neden olur. Belirtiler şu şekildedir;

Obsesyonlar:

-Kir veya mikrop korkusu: Kişi sürekli olarak kirli olduğunu veya mikroplarla kaplı olduğunu düşünebilir.

-Sıralama ve düzenleme obsesyonları: Nesneleri veya eşyaları sürekli olarak sıralamak veya düzenlemek gerektiği düşüncesi.

-Kontrol kaybı korkusu: Evden ayrılırken veya günlük işler sırasında kontrolünü kaybedeceği düşüncesi.

-Din veya etik kurallarla ilgili obsesyonlar: Dinî ritüallerin veya etik kuralların ihlal edilmesi korkusu.

-Uygunsuz düşünce veya dürtü obsesyonları: Cinsellik, şiddet veya sapkınlık gibi istenmeyen düşünceler veya dürtüler.

Kompulsiyonlar:

-Sık sık el yıkama veya temizlik ritüelleri: Kir veya mikrop korkusu ile ilişkilendirilen aşırı el yıkama veya temizlik davranışları.

-Sıralama ve düzenleme kompulsiyonları: Nesneleri belirli bir düzen veya sıra içinde düzenleme davranışları.

-Kontrol ritüelleri: Evden çıkarken kapıyı kontrol etme veya bir işi tamamladığından emin olma davranışları.

-Sayaçlama ritüelleri: Sayma, tekrarlama veya belirli bir sıra içinde hareket etme davranışları.

-Tekrarlama ritüelleri: Aynı cümlenin veya hareketin defalarca tekrarlanması davranışları.

OKB semptomları, kişinin günlük yaşamını olumsuz etkileyebilir ve kişinin sosyal, iş veya kişisel ilişkilerinde zorluklara yol açabilmektedir. Semptomlar kişinin yaşamını yönetilmez hale getirebilir ve tedavi gerektirebilmektedir. Obsesif-Kompulsif Bozukluk tanısı konulabilmesi için semptomların sürekli ve şiddetli olması gerekmektedir.

​

AYRICA GENEL OLARAK ŞU SEMPTONLAR GÖZLENEBİLMEKTEDİR:

-Kaygı: OKB genellikle yoğun kaygı ile ilişkilendirilir. Kişi, obsesyonlar ve kompulsiyonlar nedeniyle sürekli olarak endişe duyabilir.

-Depresyon: OKB tanısı alan birçok kişi, eşlik eden bir depresyon da yaşar. Obsesyonlar ve kompulsiyonlar kişinin ruh halini olumsuz etkileyebilir.

-Sosyal İzolasyon: OKB semptomları, kişinin sosyal etkileşimlerini sınırlayabilir ve sosyal izolasyona yol açabilir.

-Öfke ve Frustrasyon: (Frustasyon, bir kişinin hedefine veya istediği sonuca ulaşamama durumunda hissettiği olumsuz duygusal tepkileri ifade eder.) OKB semptomları, kişinin sürekli olarak tekrar eden düşünceler ve davranışlar nedeniyle öfke ve frustrasyon yaşamasına neden olabilir.

-Somatizasyon Bozukluğu: OKB semptomları, somatik (bedensel) belirtilere yol açabilir. Kişi, fiziksel sağlık sorunlarına dair aşırı endişe duyabilir.

-Yatıştırıcı Madde Kullanımı: OKB semptomlarıyla başa çıkmak için bazı kişiler yatıştırıcı ilaçlar veya alkol gibi maddeler kullanabilirler.

-İşlevsellik Sorunları: OKB semptomları kişinin iş, okul ve günlük yaşam aktivitelerini etkileyebilir. İşlevsellik sorunları ortaya çıkabilir.

-Aile ve İlişki Sorunları: OKB semptomları, aile içi ilişkileri ve kişisel ilişkileri olumsuz etkileyebilir.

OKB NEDENLERİ

OKB'nin nedenleri karmaşıktır, kesin değildir ve birçok faktörün birleşimi sonucunda ortaya çıkabilmektedir. Her bireyin OKB'si farklıdır ve bu nedenle nedenler kişiden kişiye değişebilmektedir. Ancak OKB'nin karmaşık bir etiyolojisi (nedenleri) olduğu düşünülmektedir ve birçok faktörün bir araya gelmesi sonucunda ortaya çıkabileceği kabul edilmektedir. OKB'nin olası nedenlerini anlamak için bazı etkenler ve faktörler şunlardır:

-Genetik Faktörler: Aile geçmişi, OKB riskini artırabilir. Birinci derece akrabalarda OKB bulunması, başka bir kişide OKB riskini artırabilir. Bu, genetik yatkınlığın OKB'nin gelişiminde rol oynayabileceğini göstermektedir.

-Beyin Kimyası: Serotonin ve diğer nörotransmitterlerin dengesizliği, OKB ile ilişkilendirilen bir faktördür. Serotonin, duygu düzenleme ve zihinsel kontrolde önemli bir rol oynar.

-Beyin Yapısı ve Fonksiyonu: Bazı çalışmalar OKB'ye sahip bireylerin beyinlerinde belirli bölgelerdeki anormalliklerin olduğunu öne sürmektedir. Bu bölgeler, zihinsel kontrol ve duygu düzenlemesi ile ilişkilendirilen bölgeleri içerir.

-Çevresel Faktörler: Çocukluk döneminde travmatik deneyimler veya stresli yaşam olayları OKB riskini artırabilir veya semptomları tetikleyebilir.

-Bilişsel Faktörler: Bireylerin düşünce süreçleri ve inançları OKB semptomlarına katkıda bulunabilir. Örneğin, mükemmeliyetçi düşünce kalıpları veya obsesyonlara karşı aşırı tepki verme düşünceleri OKB gelişimine katkıda bulunabilir.

-Kültürel ve Sosyal Faktörler: Kültürel ve toplumsal normlar, OKB semptomlarını etkileyebilir. Obsesyonlara veya kompulsiyonlara karşı nasıl tepki verilmesi gerektiği konusundaki inançlar, OKB semptomlarını şekillendirebilir.

-Nörobiyolojik Faktörler: Beyindeki nörobiyolojik işlevlerin bozulması OKB'yi etkileyebilir. Özellikle bazal gangliyon ve frontal korteks bölgeleri OKB ile ilişkilendirilir.