Beslenme alışkanlığı insanı fazlasıyla etkileyen bir durumdur. İnsanların yoğun stres ve kaygı durumlarında veya psikolojik dalgalanmalar yaşadıkları dönemlerde beslenme alışkanlıkları değişebilir. Bu durum bazen yemek yiyememek bazen de aşırı yemek yemek olarak kendini gösterebilir. Her insanın duygu durumu, düşünce yapısı ve ortamı farklıdır. Bu yüzden durumlar ve onlara verdikleri tepkiler farklı şekiller gösterir.
Duygusal yeme, günlük yaşamda hepimizin zaman zaman karşılaştığı bir durum olabilir. Ancak bu alışkanlık, kronikleştiğinde kişinin hem psikolojik hem de fiziksel sağlığını ciddi şekilde etkileyebilmektedir.
Duygusal Yeme Nedir?
Duygusal yeme, kişinin fiziksel açlık hissetmeden stres, kaygı, öfke, yalnızlık veya sıkıntı gibi duygularını bastırmak ya da düzenlemek için yemek yemesidir. Bu durumda yemek, bir rahatlama aracı olarak kullanılır. Çoğunlukla yüksek kalorili, şekerli veya yağlı yiyeceklere yönelmek bu durumun en belirgin özelliklerindendir.
Örneğin:
İş stresinden bunalan bir yetişkinin abur cubura yönelmesi,
Çocuğun okulda akran zorbalığına maruz kaldığında sürekli tatlı veya Fast Food istemesi,
Yaşlı bireylerin yalnızlık duygusuyla atıştırmalıklarla vakit geçirmesi,
Mutfakla arası iyi olan birisinin çeşitli bahanelerle kendini sürekli olarak yağlı, bol karbonhidrat ve şekerli yiyecekler pişirirken bulması,
Çeşitli durumlar yüzünden canı sıkkın olan birisinin kendini yemek uygulamalarında bulması...
Duygusal Yeme ve Yaş Gruplarına Genel Bakış
Duygusal yeme alışkanlığı her yaş grubunda farklı şekillerde ortaya çıkabilir. Her bireyin duygusal ve fiziksel ihtiyaçları farklı olduğu için yaş grubuna göre etkileri ve çözüm yolları da değişiklik gösterir.
1. Çocuklar
Çocuklar, özellikle yoğun duygusal stres altında olduklarında bu durumu yemek yiyerek ifade edebilirler. Aile içi çatışmalar, arkadaş ilişkilerindeki sorunlar veya akademik baskılar çocuklarda aşırı yemek yeme davranışını tetikleyebilir.
Belirtiler:
Yemek seçiciliği yerine sürekli abur cubur tüketme isteği,
Tatlıya ya da fast food alışkanlığına yönelme,
Yemek sonrası bile “aç” olduğunu söyleme.
Ne Yapılabilir?
Çocuğunuzun duygusal durumlarını fark edip onunla açık iletişim kurun.
Stresi azaltacak spor ya da sanat gibi aktiviteler önerin.
Gerekirse bir uzman desteği alın.
2. Gençler ve Yetişkinler
Ergenlik ve yetişkinlik dönemlerinde bireyler, hayatlarının yoğun stres ve değişimlere açık olduğu dönemlerinde yemek yemeyi duygularını bastırmak için bir araç olarak kullanabilirler.
Tetikleyiciler:
Sınav stresi,
İş hayatındaki baskılar,
Romantik ilişki problemleri.
Aile içi sorunlar vb.
Belirtiler:
Gece geç saatlerde yoğun kalorili yiyeceklere yönelme,
Yemek sonrası suçluluk ya da pişmanlık duyguları,
Fiziksel açlık olmamasına rağmen sürekli atıştırma isteği...
Ne Yapılabilir?
Çocuğunuzun duygusal durumlarını fark edip onunla açık iletişim kurun veya burada desteğe ihtiyacı olan sizseniz gerçekte ne hissettiğinize yoğunlaşmaya çalışın.
Stresi azaltacak spor ya da sanat gibi aktivitelere yoğunlaştırın / yoğunlaşın.
Gerekirse bir uzman desteği alın.
3. Yaşlılar
Emeklilik, yalnızlık ya da sağlık sorunları, yaşlı bireylerde duygusal yemeyi tetikleyebilir. Yemek, onların duygusal boşluklarını doldurmanın bir yolu olabilir. Ancak yaşın da getirdiği sağlık sorunları gereği bu durum bireyler için kötü sonuçlar da oluşturabilir.
Belirtiler:
Tek başına yaşadıklarında sürekli yemekle meşgul olma; yeme, pişirme,
Fazla miktarda şekerli ve işlenmiş gıdalara yönelme.
Yiyebileceğinden fazla yiyecek alma / pişirme...
Ne Yapılabilir?
Onları sosyal etkinliklere teşvik edin,
Günlük rutinlerine sağlıklı beslenme alışkanlıkları kazandırmalarına yardımcı olun,
Yalnız olmadıklarını ifade edin, destek verin.
Duygusal Yeme Alışkanlığıyla Baş Etme Yolları Nelerdir?
Duygusal yeme alışkanlığıyla baş etmek hem psikolojik hem de fiziksel sağlığınızı destekleyecek adımlar atmayı gerektirir.
Duygularınızı Tanıyın: Yemek yemeden önce kendinize gerçekten aç olup olmadığınızı sorun. Eğer duygusal bir tetikleyiciyle yediğinizi fark ederseniz, bu durumun üzerine düşünün.
Alternatif Rahatlama Yolları Bulun: Stresi yönetmek için mindfulness, yürüyüş gibi yöntemlere başvurabilirsiniz.
Sağlıklı Atıştırmalıklara Yönelin: Çikolata ya da cips yerine meyve, kuruyemiş gibi sağlıklı alternatifler tercih edin.
Destek Alın: Duygusal yeme, bir döngü haline geldiyse profesyonel destek almak oldukça faydalı olabilir çünkü duygusal yeme alışkanlığını aşmak kişinin duygularını daha sağlıklı bir şekilde düzenlemeyi öğrenmesiyle mümkündür.
İzmir Karşıyaka'da Psikolog arıyorum diyorsanız bizimle hemen iletişime geçerek ücretsiz tanışma görüşmeniz için hemen yer ayırtın.
Sağlıkla ve huzurla kalın.
Comments