Sanat, gerçek hayatın bir yansımasıdır. Sanatçının psikolojik durumu; sanatını etkileyen en önemli faktörlerdendir. Ancak müzik eserleri için realitenin birebir kopyası olduğunu söylemek güçtür. Müziğin karmaşık yapısı, hem onu belirli bir kalıba oturtmayı zorlaştırmakta hem de diğer sanat dallarından farkını koymasını sağlamaktadır.
Günümüzde müzisyen olmak ya da bir müzik kariyeri çizmek oldukça yoğun bir tempo içerir. Maddi anlamda ya da ileriye dönük hayat planları açısından insanı oldukça belirsizliğe sürükleyici olabilir. Sanatçıların yaratıcılığı ya da mükemmeliyetçiliği onlara bu belirsiz yolculukta eşlik eden yol arkadaşlarından birkaçıdır.
Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) Nedir ?
Obsesif Kompulsif Bozukluk, kişiye sosyal, akademik gibi ortamlarda kişinin işlevselliğine karşı önemli derecede ket vuran ve zarar veren, kişinin sürekli tekrarlayıcı bir şekilde bunaltılı düşüncelere (obsesyon) ve bu düşüncelerden kaçmak için belirli davranışlar örüntülerine (kompulsiyon) sahip olduğu bir bozukluktur. İstem dışı, zorlayıcı, rahatsızlık yaratan imgelerle karakterizedir.
Obsesyonlar, istemdışı, zorlayıcı, rahatsızlık yaratan ve engellemekte zorlanılan düşünceler, imgeler ve dürtüleri içerir. Düşüncelerin içeriği kişinin mantığı, iradesi, inanç ve ahlaki değerlerine yönelik olabilir. Bu tarz düşünceler, bastırılmakta zorlanılan ve zaman zaman kontrol dışına çıkabilen bir boyuta sahiptir. Kompulsiyonlar ise, obsesyonların etkisini azaltmak veya tamamen ortadan kaldırmak amacıyla gerçekleştirilen tekrarlayıcı davranışlar ya da zihinsel işlemlerdir. Örneğin, sıkça karşılaşılan kompulsiyonlar arasında el yıkama, kontrol etme, sayma veya düzenleme gibi davranışlar bulunmaktadır.
Yaratıcılık mı Mükemmeliyetçilik mi ?
Mental rahatsızlıkların, yaratıcılığa, sanatçıya ve sanatına olan etkisi uzun süredir merak edilen bir konudur. Bu merak konusu, Slavia Plath gibi sanatçıların depresyonla boğuşarak sürdürmeye çalıştığı sanatçılık serüveniyle beraber iyice ilgi görmüştür, hatta "Slavia Plath etkisi" gibi toplum içerisinde bir tanımlandırmaya yol açmıştır.
Obsesif-Kompulsif Bozukluk (OKB), genellikle bireyin yaşamına olumsuz etki eden bir rahatsızlık olsa da, bazı durumlarda yaratıcılığı destekleyebilir. OKB’nin temel özelliklerinden biri olan detaylara aşırı odaklanma, özellikle sanat gibi özveri gerektiren alanlarda avantaj sağlayabilir. Bu durum, bireyin eserlerinde mükemmeliyetçi bir titizlik sergilemesine ve her ayrıntıyı dikkatle ele almasına neden olabilir. Ancak sanatçının kendisine ve sanatına zarar veren ve sanatında ilerlemesine engel olan boğucu bir etkiye de sahip olabilir. Kişi, "mükemmel" sonuçlar elde etme çabasıyla projelerini tamamlayamaz hale gelebilir veya sürekli olarak yaptığı işleri yeniden gözden geçirme ihtiyacı duyabilir. Bu da üretkenliğin azalmasına ve kişinin kendisini yetersiz hissetmesine neden olabilir.
Ünlü Müzisyenlerde OKB
Justin Timberlake, OKB'nin kendi gündelik yaşantısını olumsuz yönde etkilediğini belirtmiştir. Örneğin, nesnelerin her zaman mükemmel bir şekilde sıralandığından emin olması gerektiğini, aksi halde rahat edemediğini bu rahatsızlıkları nedeniyle eşyalarını düzgünce yerleştirmesi gerektiğini ifade etmiştir. Tüm bunların yanı sıra canlı performanslarını kendisi için "bir nevi bağımlılık" olduğunu ifade etmiştir.
Jessie J, özellikle çocuk sahibi olmasının onun kendi semptomlarını daha da açığa çıkardığını ve çocukluktan beri aslında kendi içinde bir şeylerin farklı gittiğini hissettiğini belirtti. Kendisinin Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) ve Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) tanısı aldığını ifade ediyor.
Kesin bir tanı olmasa da Ludwig Wan Beethoven'ın sağırlık, şiddetli karın ağrıları ve çocukluğunda yaşadığı çiçek hastalığı gibi çeşitli rahatsızlıklarının yanı sıra oldukça inatçı ve takıntılı olduğu belirtiliyor.
Bu konuda yeteri kadar çalışma olmadığından söyleyeceklerimiz ve varacağımız kanılar varsayımdan ibaret kalıyor. Günümüzde ise bununla mücadele halinde olan sanatçılar gerek magazinsel sebeplerden gerek ise etiketlenmeye olan çekincesinden bu konularla ilgili açıklama yapmaktan çekiniyor olabilir.
Yalnız Değilsiniz!
Sanatçılar, yaratıcılık süreçlerinde bu tür mental sağlık sorunlarıyla başa çıkarken hem zorluklar hem de fırsatlar yaşayabilirler. OKB, bazen sanatçının detaylara olan takıntısını ve mükemmeliyetçi yaklaşımını artırarak sanatını şekillendirebilir. Ancak bu durum aynı zamanda sanatçının üretkenliğini olumsuz etkileyebilir ve kişisel sağlığına zarar verebilir. Eğer siz de benzer zorluklarla karşılaşıyor ve bunlarla başa çıkmada güçlük yaşıyorsanız bir terapi süreci ile profesyonel destek almayı düşünebilirsiniz. Terapistler sizi bu zorlukları aşmanıza yardımcı olacak sağlıklı stratejiler geliştirme konusunda destek verebilir. İzmir'de yüz yüze veya online olarak bu konuda psikolojik destek almak istiyorsanız İzmir Karşıyaka'da bulunan merkezimiz Altuğ Psikoloji ile iletişime geçip 15 dakikalık ücretsiz ön görüşme planlayabilir ve yolculuğunuza başlayabilirsiniz.
Sağlıkla ve sanatla kalın. 🎶
Fatih Emre ZENGİN (Femrez)
Dokuz Eylül Psikoloji Öğrencisi ve Müzisyen
コメント