Kitap Tanıtımı ve Yorumu:
Kendinizi hiç, herhangi bir konuda yeteneksiz hissettiniz mi? Ama öyle bir yeteneksizlik hissi ki bu, yüksek sesle “Yapamıyorum.” dedirtecek. İşte tam o noktada ihtiyacınız olan nedir? Yapmanız gereken şeyi sizin yerinize yapacak biri mi? Yapmak istediğiniz şeyin hazır yapılmışı mı? Ya da yeteneksizliğinizi tescilleyecek biri ve birkaç söz sorunu çözer mi? Aslında “Yapamıyorum.” hissine “Evet yapamıyorsun.” Denmesinin iyi gelmeyeceğine eminim. Bu sadece, genelde insanın en çok eleştirdiği kişi olan kendine mevcut negatif düşüncesini kanıtlamak için bir fırsattır. Çünkü “Yapamıyorum. Evet yapamıyorsun.” diyaloğunu kabul etmek üstünden onunla ilgili sorumluluğu atmayı ve hiç denememeyi getirebilir. Bir çeşit kaçış mekanizması gibi. Peki aslında bu histeki birinin gerçek ihtiyacı nedir? Özellikle de bu kişi yetenekleri konusunda yeterli deneyime ulaşmamış, keşfetmek için çok yolu olan bir çocuksa…
“Nokta” resim yapmayı beceremediğini iddia eden Vashti’nin öyküsünü anlatıyor. Resim dersinde yukarıda bahsettiğim hisle “Yapamıyorum.” diyen Vashti bu söylemiyle birlikte öğretmeniyle karşı karşıya geliyor ve öğretmeni onun boş kağıdına bile oldukça yaratıcı bir gözle bakıyor. Ve sadece bir nokta çizmesini istiyor, öylesine koyduğu o minik ve ona göre hiçbir anlamı olmayan noktayı öğretmeni, Vashti’ye imzalatıyor. Daha sonra yine bir resim dersinde bu nokta Vashti imzasıyla öğretmenin masasının üzerinde güzelce çerçevelenmiş şekilde duruyor. Vashti bunu gördüğünde elinden çıkanın, öylesine bir nokta bile olsa ne kadar kıymetli olduğunu görüyor ve bu kez kendi çalışmaya devam etmek istiyor. Öylesine olmayan, uğraşılmış ve yeniden kendi tarafından yaratılmış noktalar ortaya çıkarıyor. Yeni renkler ve yeni boyutlar deniyor. Yıl sonunda tüm bu noktalar bir resim sergisinde yer alıyor. Bir çocuktan “Sen gerçek bir ressamsın.” övgüsünü almasıyla birlikte Vashti de minik bir sanatçı yetiştirmek üzerine küçük bir hamle yapıyor. Kitap Vashti’nin, küçük çocuğun çizemediği çizgisini imzalattığı kağıtla son buluyor.
Kitap boyunca bir cümlenin, minik bir jestin değiştirdiği bir hayata şahit oluyoruz. Sizce Vashti resim konusunda yeteneksiz olduğunu paylaştığında “Evet. Yeteneksizsin, yapmak zorunda değilsin, yapamamışsın.” gibi bir dönüt alsaydı kitap nasıl gelişirdi? Vashti herhangi bir şey çizmeyi dener miydi? Tabii ki hayatının bir döneminde, bir gün, belki bunu deneyimleyebilirdi. Ama bu özgüvenle yola çıkmasının temel sebebi kitapta gördüğümüz üzere herhangi bir şey ortaya koyma motivasyonunu sağlamak ve kıymet verilmiş bir çalışmaydı. Özgüven her insanın belli bir boyutta sahip olması gereken temel yapı taşlarındandır. Özellikle küçük yaşlardan itibaren taşınması gerekir ki yetişkin insanlar için inşa etmesi çocuklara kıyasla daha zordur. Bu yüzden aslında çocukların doğumuyla birlikte bu özellik desteklenmeye başlanmalıdır. Çocuklara yaklaşırken çocuklardan yüksek beklentilerde bulunmak, mükemmeliyetçi olmak ve fazla eleştiri bu özgüveni zedeleyecektir. Ebeveynler olarak kitaptaki öğretmenin birkaç cümlelik yaklaşımı, hakkında çok şey öğrenmemiz gereken bir çocuğa yaklaşım örneğidir. Çocuklarınızın yapamadığı, bu konuda ısrarcı olduğu durumlarda hem size hem çocuğunuza bu kitap güzel bir pencere açacaktır.
Baktığımızda bu kitaptan alacağımız mesaj “Herkes her şeyi yapabilir.” olmamalıdır. Bunun yerine bakış açımızı şuna çevirmek daha uygun olacaktır: Her şey denemeye değerdir ve çoğu zaman “sen” olmak yeterlidir.
Kitap İçin Çocuk ile Etkileşim Önerileri:
Okuma yapılırken ve sonrasında aşağıdaki sorular çocuğa göre düzenlenerek ve çeşitlendirilerek çocukla paylaşılabilir.
• Yeteneksiz hissettiğin, “Ben bunu asla yapamam.” diye düşündüğün bir konu var mı? Nedir?
• Bu düşüncenin sebebi nedir? Daha önce bir şey yaşadın mı?
• Resmini yapmayı en sevdiğin şey ne?
• Ne çizerken zorlanıyorsun?
Özellikle resim konusunda kitap çok destekleyici. “Senin bir noktan olsa bunu nasıl yapardın?” sorusuyla çocuğun noktaları çeşitlendirmesi, yeni noktalar üretmesi istenebilir. Bununla birlikte “Bir noktadan neler üretebiliriz?” konuşması yapılarak çeşitli boyutlarda noktaları çocuğun farklı şeylere dönüştürmeleri istenebilir.
Vashti’nin noktası gibi, çocuğun seçtiği bir konuda bir sergi oluşturulabilir. İsterseniz yalnızca onun eserleri, isterseniz de herkesin aynı konulu farklı eserler ortaya çıkardığı minik bir aile sergisi yapılabilir.
Kitaptaki renk karıştırmaya yönelik ipuçlarını da örnek alarak çocukla renkleri karıştırmak üzerine denemelerde bulunulabilir. Herhangi bir resim çalışmasında buna yönelik aile tarafından rehberlik yapılabilir.
Ve unutmadan, size ait olan tüm eserlerinizi imzalar mısınız lütfen?
Yazan: Peter H. Reynolds
Yayınevi: Altın Kitaplar
Çeviren: Oya Alpar
Okul Öncesi Öğretmeni Deniz Ergen
Kommentare